حسین راستگو
بیوگرافی ییلماز گونای
همیشه هنگام صحبت از سینمای ترک و کورد، “ییلماز گونای” نخستین نامی است که به ذهن میآید.
گونای در سال ۱۹۳۷ در یکی از روستاهای اطراف شهر آدانا در ترکیه در خانوادهای کوردتبار به دنیا آمد. نام واقعی او یلماز پوتون Yilmaz Pütün است. اما وی خود را ییلماز گونای(به فارسی«جنوب تسلیم ناپذیر») نامید.
علاقه ی وی به هنر هفتم از دوران نوجوانی شروع شد. او بارها همچون نمایشگرهایی دوره گرد، تنها همراه با پروژکتورش به میان چادرنشینها میرود و به این ترتیب سلیقه ی عمومی مردم را کشف میکند.”گونای”، با قیافه ی یک روستایی معمولی و منش جوانهای محلههای زیبای استانبول، به وسیله ی قدرت بازی و شناختش ازعلایق مردم، خیلی زود با لقب (شاه زشت) در سینمای ترک مشهور می شود.
اثرات اجتماعی موفقیت آمیز فیلمهایی که”گونای” در آنها بعنوان فیلمنامه نویس، بازیگر و کارگردان ظاهر میشود، به دلیل حمایت ملت کورد و دانشجویان، قدرتهای ترک را در آن زمان نگران می کرد. به همین دلیل”گونای” پس از کودتای نظامی
۱۹۷۰، به اتهام تبلیغ نظامهای اشتراکی و انفصالی(کمونیسم و سپاراتیسم) به دوازده سال زندان محکوم می شود.
وی در زندان نیز به نوشتن فیلمنامه هایش ادامه می دهد. (رمهLe Troupeau) و (یول Yol) شاهکارهای پس از زندان وی هستند که نگاهی شکسپیری بر ظلم نظام سیاسی، کهنه گرایی اجتماعی و وضعیت زنان کورد و ترک دارند.
“گونای” از سال ۱۹۸۰ به خاطر نوشتهها و فیلمهایش به بیش از صدسال زندان محکوم شد و برای اولین بار در زندگی هنریاش دچار ممنوعیت کار سینمایی می شود. حکومت ترکیه کپی فیلمهایش را ممنوع میکند و آنها را از بین می برد. همچنین ارتباطش را با دنیای خارج از زندان قطع می کنند. اما “گونای” پس از چندین بار تلاش پی درپی بالاخره موفق میشود تا در پاییز۱۹۸۱ از راه دریا به فرانسه فرار کند و درآنجا پناهنده شود. در بهار۱۹۸۲فیلم(یول) در جشنواره ی(کن) اکران می شود و(نخل طلایی) این جشنواره را با فیلمی از”کوستا گاوراس”(Costa Gavras) شریک میشود.
“ییلماز گونای” سرانجام در سپتامبر ۱۹۸۴ میلادی در پاریس در سن ۴۷ سالگی و در اوج شهرت خود، بر اثر بیماری سرطان در گذشت. یک روزنامهی ترکیه درگذشت وی را چنین اعلام می کند: (فیلم تمام شد!)
انتهای پیام/ ر
https://www.boukanmukryan.ir/?p=635